Op oude kadastrale tekeningen wordt het terrein rondom deze typische Gasconse Herenboerderij al sinds jaar en dag aangeduid met ‘Arpent’. We zijn er ingedoken en de betekenis Arpent leggen we je graag uit.
Wat is een arpent?
Hoe poëtisch of mysterieus het Franse woord ook klinkt; een Arpent is een functionele en voormalige Franse oppervlakte-eenheid die, afhankelijk van de regio, wisselde tussen de 35 tot 51 are vierkante meter grond (een/vierde tot een/derde hectare).
Diepere definitie betekenis Arpent *)
De arpent is dus een oude Franse lengtemaat, maar de arpent komt ook als oppervlaktemaat voor.
- Als lengtemaat: in de bepalingen van de middeleeuwse Franse Orde van de Ster stond dat de ridders moesten zweren “nooit meer dan vier arpents terug te trekken, maar liever zouden sterven of gevangenschap zouden riskeren”.
- Als oppervlaktemaat: was deze een oude Franse, Belgische en Zwitserse landmaat 48.400 vierkante voet (51 are 7 centiare), terwijl de ‘arpent de Paris’ gelijk was aan 34 are 19 centiare.
- In Nederland komt een vierkante arpent (een oppervlaktemaat van 58,5 x 58,5 meter) overeen met de oude Nederlandse oppervlaktemaat de ‘morgen‘. De arpent werd in Nederland en België gebruikt bij historische grondtransacties waarbij eigendomsrechten in handen waren of kwamen van Franse adel of patriciaat. Bij de invoering van de grondbelasting werd in Eindhoven de arpent gebruikt voor alle grondeigenaren.
- In Engeland werd de Arpent voor het eerst (1066) in het Domesday Book vermeld. De omvang was soms ‘an acre’ (4.046m2) en soms slechts ‘half an acre’. In een ander geval was de arpent gelijk aan een ‘furlong‘.
- In de staat Louisiana (USA) werden de eenheden ‘arpent’ en ‘acre’ naast elkaar gebruikt, maar een arpent is daar 192 bij 192 voet groot, terwijl de acre iets groter dan 209 bij 209 voet meet (1 voet = 0,3 m2)
- De arpent werd in Franstalige gebieden in Noord-Amerika gebruikt en is daar een oppervlaktemaat van 0,85 acre (0,34 hectare)”. De arpent van 3.418,89 vierkante meter is in Canada nog in gebruik.
- In de Verenigde Staten noemt The Law Dictionary de arpent een oppervlaktemaat waarvan ‘de omvang onzeker is’.
De arpent (uitgesproken met een stille ‘ t ‘) is dus een oude maatstaf en wordt nergens ter wereld meer gebruikt buiten Frankrijk en enkele voormalige Franse koloniën.
Code Napoléon
Het moge duidelijk zijn dat deze maatstaf buiten de regio’s nogal voor wat verwarring zorgde. Ook Napoleon deelde die mening en hij heeft in 1807 een aantal universele regels en wetten ingevoerd, de zogenaamde ‘code Napoléon‘. Één belangrijke ervan was de invoering van de Burgerlijke Stand, maar hij schafte ook de oude lokale maten af en introduceerde standaard maten en gewichten, zoals de kilo, de meter en de liter. Gezien het vorenstaande, begrijpen wij hem wel. 😉
Rode Wouw
Op het naambord is het silhouet van de grote ‘rode wouw‘ zichtbaar. Deze prachtige grote havikachtige met diepgevorkte staart zweeft dagelijks boven Domaine l’Arpent. Met zijn spanwijdte van zo’n 160cm is deze indrukwekkende roofvogel niet te missen.
*) Zie ook: Wikipedia
